تنگه واشی؛ بهشتی در فیروزکوه

تنگه واشی یا ساواشی برای یک سفر یک روزه در دل گرمای تابستان عالی است. این تنگه در سال‌های اخیر تبدیل به یکی از معروف‌ترین تفرجگاه‌های تابستانی اهالی تهران تبدیل شده و هرساله جمعیت زیادی را به‌سوی خود جذب می‌کند. این تنگه در ۱۷ کیلومتری شمال غربی فیروزکوه قرار دارد، آب‌وهوای مطبوعی دارد و سفر یک‌روزه خوبی برای شما رقم خواهد زد.

این تنگه فرصت خوبی برای خروج از تهران در قالب یک سفر یک‌روزه است و با طبیعت بکر و جذاب خود، شما را مسحور می‌کند. اصلی‌ترین دلیل دیدار شما از تنگه واشی، می‌تواند فرار از گرمای سوزان تابستان، پیاده‌روی در رودخانه، آب‌بازی، تماشای ۳ کتیبه از دوران قاجار و آب‌تنی در زیر آبشاری زیبا در انتهای مسیر باشد. اگر همین حالا به فکر افتاده‌اید تا در اولین فرصت از تنگه واشی دیدن کنید، با زیرنویس همراه شوید تا تمامی اطلاعات موردنیاز این سفر یک‌روزه را به دست آورید.

تنگه واشی کجاست؟

اگر قصد سفر به واشی از تهران را داشته باشید، باید از جاده فیروزکوه راهی شوید. برای این منظور، از بزرگراه شهید بابایی به سمت فیروزکوه بروید. شما در فاصله ۲ کیلومتری فیروزکوه و قبل از رسیدن به شهر، با تابلوی تنگه واشی روبرو می‌شوید. این تابلو شما را به یک جاده فرعی به سمت روستای جلیزجند، محل قرارگیری تنگه واشی، می‌برد. پس از طی ۹ کیلومتر، روستایی با دشت‌های سرسبز، مزارع گندم و باغ‌های مصفا ظاهر می‌شود. حالا شما تنها ۴ کیلومتر دیگر تا رسیدن به ابتدای مسیر پیاده‌روی تنگه واشی فاصله دارید.

پس از پیمودن این مسیر، پارکینگ مخصوص تنگه واشی را می‌بینید. در این مکان توقف کرده و آماده شروع ماجراجویی خود شوید.

تنگه واشی یا ساواشی: چه فرقی باهم دارند؟

تنگه واشی درواقع دو تنگه است

تنگه اول «واشی» و تنگه دوم «سا» نام دارد. در میان این دو تنگه دشتی به نام ساواشی قرار گرفته است. کافی است تا پس از طی ۲۵۰ متر با پای پیاده، از تنگه واشی به دشت برسید و سپس با گذر از دشت ساواشی به طول ۲ کیلومتر، خود را به تنگه سا برسانید.

تنگه سا دارای یک آبشار در انتهای آن است. دیواره‌های این تنگه در بعضی نقاط به‌قدری بلند می‌شوند که به‌سختی می‌توانید آفتاب را ببینید. به همین خاطر، اینجا حتی در اوج گرمای تابستان هم خنک است.

آدرس: تهران، جاده فیروزکوه، جاده واشی، پس از روستای جلیزجند، تنگه واشی

آدرس تنگه واشی روی گوگل مپ

دیدنی های تنگه ساواشی و واشی دقیقا چیست؟

مهم‌ترین دلیلی که گردشگران را جذب تنگه واشی می‌کند، آب‌بازی و رودخانه نوردی است. بااین‌حال، تنگه واشی دیدنی‌های دیگری هم دارد که به جذابیت این منطقه افزوده‌اند.

۱. شروع مسیر و خرید کفش‌های پلاستیکی

پس از اینکه ماشین خود را در پارکینگ روستا قرار دادید، حدود ۸۰۰ متر تا ابتدای مسیر تنگه واشی فاصله دارید. بهتر است تا در این مسیر از دست‌فروشانی که کفش‌های پلاستیکی بنددار می‌فروشند، یک کفش مخصوص خریداری کنید. این کفش‌ها در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف عرضه می‌شوند و جایگزین خوبی برای کفش‌های گران‌قیمت و زیبای شما در طول مسیر خواهند بود.

۲. تنگه اول: واشی

مسیر تنگه واشی در حدود ۲۵۰ متر است و عرض نسبتا باریکی دارد. آبی که از وسط تنگه عبور می‌کند، بسیار سرد است و مدتی طول می‌کشد تا پاهای شما به این سردی عادت کنند. وقتی‌که پا در کف رودخانه بگذارید، لذت قدم زدن بر روی سنگ‌های ریز و درشت و برخورد جریان سریع آب به پاهایتان را تجربه خواهید کرد. بهتر است تا در طول مسیر، دو به دو حرکت کنید و دستان یکدیگر را بگیرید تا در آب نیفتید.

میزان آب رودخانه، بستگی به میزان بارش فصلی و زمان سفر شما به تنگه واشی دارد. آب تنگه در تابستان تا زانو و در فصول دیگر سال تا کمر شما هم می‌رسد. فقط کافی است تا با احتیاط بر روی سنگ‌های کف رودخانه قدم بگذارید تا لیز نخورید. انتهای این مسیر آبی، به دشت ساواشی ختم می‌شود.

۳. کتیبه تنگه واشی

هنوز ۱۵۰ متر از تنگه اول را طی نکرده‌اید که به کتیبه‌ای تاریخی و بزرگ با عمر ۱۸۵ سال می‌رسید. فتحعلی شاه قاجار، دستور حجاری این کتیبه در ابعاد ۶ متر در ۷ متر را داده است. این کتیبه در ارتفاع بالاتری از سطح رودخانه قرار دارد، به همین منظور از گزند آب و آفتاب در امان مانده است.

با این‌ حال، پلکان موجود در کنار کتیبه به شما این امکان را می‌دهد تا از آن بالا بروید و در کنار این اثر تاریخی عکس یادگاری بیندازید. وجود این پلکان آن‌قدرها هم اتفاق خوبی نبوده است، زیرا باعث شده تا بخش‌هایی از کتیبه آسیب ببیند.

این اثر ارزشمند لحظه شکار آهو توسط فتحعلی شاه را به تصویر می‌کشد. شما در این کتیبه، شاه قاجار به همراه سه پسر خود، عباس میرزا، علی‌قلی میرزا و علی‌نقی میرزا و ملازمان وی در حال شکار در دشت ساواشی را مشاهده خواهید کرد. پسران شاه نیز سوار بر اسب بوده و مشغول شکار هستند. وقتی‌که بیشتر دقت می‌کنید، می‌توانید نام حاضران در این صحنه را در اطراف کتیبه مشاهده کنید. نقاشان، معماران و حجاران قاجاری، این کتیبه را در مدت ۳ سال خلق کرده‌اند.

۴. دشت ساواشی

انتهای تنگه اول به دشت ساواشی ختم می‌شود. این دشت وسیع به طول دو کیلومتر، در میان تنگه واشی و سا قرار دارد و فرصت خوبی برای گشت‌وگذار و استراحت و لذت بردن از گرمای آفتاب است. زیبایی طبیعت در این دشت با کوه، درخت و سبزه و آسمان آبی به اوج خود می‌رسد. احتمال رویارویی شما با روستاییان در این دشت زیاد است. آن‌ها شما را برای ادامه مسیر به‌سوی تنگه سا راهنمایی می‌کنند.

۵. تنگه سا

با گذر از دشت ساواشی، به تنگه سا می‌رسیم. این تنگه مسیری طولانی‌تر اما عریض‌تر دارد، ولی عمق رودخانه در اینجا کمتر است. ازآنجایی‌که از دیواره‌های تنگه سا چند چشمه آب جاری است، خزه‌ها و گیاهان مختلفی بر روی دیواره‌ها رشد کرده‌اند. این تنگه ۸۰۰ متر طول دارد و انتهای آن به آبشاری زیبا ختم می‌شود. اگر به تنگه واشی آمدید، ماجراجویی خود را با رفتن به انتهای مسیر و تماشای آبشار تنگه واشی کامل کنید.

۶. آبشار تنگه واشی

وقتی‌که به انتهای تنگه سا می‌رسید، صدای فرو ریختن آب از ارتفاع به‌راحتی به گوش شما می‌رسد. با برداشتن قدم‌های آخر، آبشاری خروشان در مقابل شما ظاهر می‌شود. این رودخانه‌نوردی ۲ ساعته سرانجام به منظره‌ای زیبا ختم می‌شود.

آبشار ارتفاع زیادی ندارد و از فاصله ۱۵ متری تا سطح زمین به داخل حوضچه‌ای در زیر آن می‌ریزد. عمق این حوضچه یک متر است و شما را برای تنی به آب زدن وسوسه می‌کند. ازآنجایی‌که فشار آب زیاد است، ایستادن در زیر آبشار خروشان سخت به نظر می‌رسد.

سرمای آب در این آبشار به‌قدری زیاد است که نفستان برای چند لحظه بند می‌آید. اگر هنوز خسته نشده‌اید و وسایل حرفه‌ای کوهنوردی به همراه دارید، از سمت چپ آبشار به مسیر ادامه داده و خود را به دشتی وسیع و سرسبز برسانید.

۷. کوهنوردی

حالا زمان آن رسیده تا کفش‌های پلاستیکی خود را با کفش‌های پیاده‌روی تعویض کنید. شما پس از عبور از آبشار تنگه واشی، وارد مسیری می‌شوید که پیمودن آن به راهنما یا جی‌پی‌اس نیاز دارد. ادامه این مسیر شما را به طبیعتی زیبا با باتلاق، رودخانه، سد خاکی ساح و آبشار دراسله می‌رساند. عشایر هداوند در فصل بهار و تابستان در دامنه‌های سرسبز سوادکوه در این منطقه چادر می‌زنند.

۸. اسب‌سواری، جایگزینی برای پاهای خسته

اگر نمی‌خواهید در طول این مسیر خیس شوید یا اینکه پاهای شما یارای عبور از دل رودخانه را ندارند، بد نیست به سراغ کرایه اسب یا قاطر بروید. این چهارپایان مسیر تنگه واشی را به‌خوبی می‌شناسند و شما را به سلامت از آن عبور می‌دهند.

مناسب‌ترین زمان برای بازدید از تنگه واشی

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، این تنگه شکارگاه تابستانی فتحعلی شاه قاجار بوده است. خنکی شدید واشی باعث می‌شود که اینجا بهترین انتخاب شما برای فصل تابستان باشد. بهترین زمان برای سفر به واشی، اوج گرما و ماه مرداد است.

به‌علاوه، اگر از شلوغی زیاد گریزان هستید و دوست دارید تا پا به مکانی خلوت بگذارید، روزهای وسط هفته را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

امکان سفر به تنگه واشی در فصول دیگر سال مانند بهار و پاییز هم وجود دارد، اما به دلیل بالا آمدن آب رودخانه، این احتمال وجود دارد تا شما موقع پیاده‌روی تا کمر در آب فرو بروید. شدت و حجم آب رودخانه به‌قدری نیست که کسی در آن غرق شود، اما باید مواظب بود تا در این موقع از سال به‌طور کامل در داخل رودخانه پرت نشوید و سرما نخورید.

بازدید از تنگه واشی مناسب چه افرادی است؟

درجه سختی تنگه واشی آن‌قدرها هم زیاد نیست و حتی کودکان ۸-۹ ساله هم می‌توانند به این تنگه بیایند. بااین‌حال، اگر دارای آسیب‌دیدگی از ناحیه مچ پا هستید یا اینکه نمی‌توانید تعادل خود را در آب حفظ کنید، شاید بهتر باشد که به فکر کرایه کردن اسب و قاطر برای عبور از این تنگه باشید. برای این سفر کوله‌ای سبک به همراه بیاورید تا راحت‌تر بتوانید در جریان آب حرکت کنید.

موضوع اقامت: اجاره اتاق در تنگه واشی ممکن است؟

از آنجایی‌که سفر به تنگه واشی، یک ماجراجویی یک‌روزه است، شما نیاز چندانی به یافتن مکان‌های اقامتی برای ماندن در طول شب را نخواهید داشت. بااین‌حال، اگر قصد ندارید تا به‌زودی به تهران بازگردید یا اینکه مقصد بعدی شما، شهرهای شمالی ایران است، بد نیست تا شب خود را در اقامتگاه‌های بوم گردی اطراف سپری کنید.

اقامتگاه بوم گردی حاج محمد در کیلومتر ۲۵ جاده فیروزکوه-تهران قرار دارد و فاصله آن تا تنگه واشی در حدود ۱۰ کیلومتر است. دیگر اقامتگاه موجود در این منطقه، اقامتگاه بوم گردی متا است.

در سفر به واشی، چه لوازمی با خود به همراه بیاوریم؟

عبور از تنگه واشی نیازمند طی کردن بخشی از مسیر در داخل آب است. درنتیجه بهتر است تا کوله شما تا جای ممکن سبک و البته ضد آب باشد. مهم‌ترین وسایلی که در طول این سفر به آن‌ها نیاز پیدا خواهید کرد، غذای سبک، آب معدنی، دمپایی، کلاه آفتابی، کرم ضد آفتاب، عینک و یک کوله نسبتا بزرگ است. داشتن عصای کوهنوردی هم می‌تواند به حفظ تعادل شما در طول این مسیر کمک کند.

ازآنجایی‌که مسیر عبور از تنگه در برخی نقاط سخت‌تر می‌شود، بهتر است تا لباس راحت به تن کنید. به‌علاوه، حتما یک دست لباس اضافی با یک حوله به همراه داشته باشید تا پس از پایان سفر، مجبور نباشید با لباس خیس به تهران بازگردید.

اگر کفش مناسب برای رودخانه‌نوردی ندارید، نگران نباشید. در اطراف پارکینگ تنگه، دست‌فروشانی مستقر هستند که کفش‌های پلاستیکی مخصوص رودخانه‌نوردی می‌فروشند. این کفش‌های پلاستیکی دارای سوراخ‌هایی در قسمت بالایی خود هستند و به خاطر خیس نشدن، حس بدی به شما نمی‌دهند. پای شما به‌طور کامل در این کفش‌های پلاستیکی قرار می‌گیرد و انگشتان شما در مقابل برخورد سنگ‌ها در امان هستند.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، خیس شدن بخشی از جاذبه سفر به تنگه است؛ بنابراین حتماً برای محافظت از وسایل خود، یک کوله ضد آب به همراه داشته باشید. در غیر این صورت، سعی کنید تا کوله خود را با کیسه‌های پلاستیکی بپوشانید. بهتر است تا به‌طور گروهی به تنگه واشی بروید و با گرفتن دست‌های یکدیگر، به سلامت از مسیر آبی تنگه عبور کنید.

هزینه و ساعات بازدید از تنگه واشی

وقتی‌که به روستای جلیزجند می‌رسید، در ورودی روستا از هر خودرو مبلغی به‌عنوان عوارض دریافت می‌شود. البته رقم دریافتی برای ورود به روستا به ازای خودروی سواری، خودروی ون و اتوبوس با هم فرق دارد.

طبق گفته دهیاری روستای جلیزجند، این عوارض صرف جمع‌آوری زباله، برق‌رسانی به منطقه، احداث سرویس‌های بهداشتی، تأمین امنیت و حقوق نیروهای خدماتی و تعمیر لوله‌های انتقال آب و مرمت جاده‌ها و معابر می‌شود.

مدت‌زمان دیدار شما از تنگه واشی در حدود یک نصف روز است. ازآنجایی‌که تنگه‌های واشی و سا با دیواره‌هایی بلند احاطه شده‌اند، حتی در وسط روز هم آفتاب به‌سختی به زمین می‌رسد؛ بنابراین بهتر است تا صبح زود راهی این منطقه شوید و با فرارسیدن عصر، کوله‌بار سفر برای بازگشت به تهران را ببندید.

در تنگه واشی چه امکاناتی وجود دارد؟

علی‌رغم اینکه دهیاری روستا درآمد هنگفتی از عوارض ورودی به این منطقه، به‌خصوص در فصل تابستان، دارد، امکانات رضایت بخشی به گردشگران ارائه نمی‌دهد. گردشگرانی که به واشی می‌آیند، خیلی زود متوجه می‌شوند که دریافت هزینه چندین هزار تومانی از هر خودرو برای ۴ چشمه سرویس بهداشتی و یک پارکینگ گران است. محدود بودن امکانات بیشتر در فصول پرگردشگر سال نمایان می‌شود.

چرا این تنگه را واشی می‌نامند؟

تنگه واشی از دو تنگه به نام‌های واشی و سا تشکیل شده است. کلمه «واش» در زبان مازندرانی به معنای چمن است و «ساواشی» در زبان آذری معنی محل برخورد و روبرو شدن را می‌دهد. تنگ و باریک بودن مسیر عبوری و محل برخورد و روبرو شدن مردم به هنگام عبور از کنار یکدیگر، می‌تواند علت انتخاب چنین نامی برای این تنگه باشد.

سوغات تنگه واشی

دوغ پنج گیاه سوغات اصلی روستای جلیزجند و واشی است. گیاهان معطری چون آویشن، کاکوتی، نعناع، پونه صحرایی و پونه جنگلی به این دوغ طعم منحصربه‌فردی بخشیده‌اند. لواشک و رب آلوچه نیز از دیگر سوغاتی‌های تنگه واشی هستند.

در این منطقه گیاهی نادر به نام باریچه نیز رشد می‌کند. باریچه گیاهی کمیاب است که کاربردهای پزشکی دارد. بااین‌حال، به دلیل نایاب بودن باریچه، چیدن این گیاه در تنگه واشی ممنوع است.

سخن پایانی در مورد تنگه واشی

واشی تنگه‌ای زیبا در دل طبیعت بکر فیروزکوه است و نزدیک بودن آن به تهران باعث شده تا مورد هجوم شمار فراوانی از گردشگران قرار گیرد. بی‌توجهی به اهمیت طبیعی این تنگه می‌تواند آسیب‌هایی جدی به اکوسیستم منطقه وارد کند.

به هنگام دیدار از تنگه واشی، مراقب باشید تا به طبیعت صدمه نزنید. از نوشتن یادگاری بر روی کتیبه موجود در تنگه واشی خودداری کنید. شاخه‌های درختان اطراف را برای استفاده به‌عنوان عصا نشکنید و درنهایت زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنید.

در طول این سفر به اهالی روستای جلیزجند و سنت‌ها و رسوم آن‌ها احترام بگذارید. سعی کنید تنها چیزی که با خود به خانه می‌آورید، عکس‌هایتان از طبیعت زیبای منطقه باشد.

منبع: علی بابا